Khi được vua Lê Đại Hành hỏi về vận nước, thiền sư Đỗ Pháp Thuận đã trả lời qua bài thơ Quốc Tộ hay còn có tên khác là Quốc Tộ Như Đằng Lạc. Qua bài viết này, Lamsao sẽ cùng bạn giải đáp “Quốc tộ như đằng lạc” là gì? Tìm hiểu chi tiết ý nghĩa bài thơ. Đây là một bài thơ cực kỳ nổi tiếng văn học Việt Nam và được ví như một bản tuyên ngôn hòa bình dân tộc.
- First name là gì? Last name là gì? Surname nghĩa là gì?
- Amino axit là gì? tên và công thức của 20 loại acid amin
- Hiphop Neva die là gì? Tìm hiểu chi tiết về thuật ngữ Hiphop Neva die
Quốc Tộ Như Đằng lạc là gì?
Nếu là một người yêu thích lịch sử và văn học không ai là không biết đến bài thơ “Quốc Tộ” của thiền sư Đỗ Pháp Thuận. Bài thơ còn được nhiều người biết đến với cái tên khác là “Quốc Tộ Như Đằng Lạc”.
Trong văn học Việt Nam, tác phẩm cực kỳ nổi tiếng với nhiều ý nghĩa. Nếu bài thơ của “Nam quốc sơn hà” của Lý Thường Kiệt được ví như bản tuyên ngôn độc lập đầu tiên của Việt Nam. Thì “Quốc tộ” chính là bản tuyên ngôn khẳng định hòa bình của dân tộc Việt Nam ta.
Bài thơ ra đời khi vua Lê Đại Hành hỏi về vận nước, thiền sư đã dùng 4 câu thơ để trả lời. Như trong sách cổ ghi lại thì nhà thơ rất kiệm lời. Dù lời thơ ít nhưng tình ý phải nhiều theo lối tối thiểu về ngôn từ nhưng tối đa cảm xúc. Chỗ vi diệu của thơ là ở đó phải lao tâm khổ lòng nhiều trong lao động nghệ thuật thì mới đạt đến đích thơ hay.
Tại nước ta những vần thơ thiền bắt đầu có từ thời Đinh – Lê nhưng đến thời Lý – Trần mới thịnh hành. Tuy nhiên, binh lửa liên miên từ phương Bắc nên phần nhiều đã thất lạc. Quốc tộ như đằng lạc là một trong số những bài thơ hay còn lại đến ngày nay. Dù ít nhưng lại vô cùng quý giá.
Nội dung đầy đủ của bài thơ
“Quốc tộ như đằng lạc,
Nam thiên lý thái bình.
Vô vi cư điện các,
Xứ xứ tức đao binh.”
Bài thơ sử dụng nhiều từ Hán Việt mà phải là người đọc và hiểu nhiều thì mới có thể hiểu hết ý nghĩa 4 câu thơ. Phần dịch nghĩa của bài thơ như sau:
“Vận nước như dây leo quấn quýt
Trời nam mở nền thái bình.
Hãy dùng phép vô vi ở nơi cung điện,
Thì mọi chốn đều dứt hết đao binh.
Tìm hiểu chi tiết ý nghĩa bài thơ
Vào thời điểm còn đương vị đã có lần vua Lê Đại Hành với thiền sư vào để hỏi cách làm thế nào để vận mệnh đất nước dài lâu. Suy nghĩ một lúc thiền sư đã trả lời rằng:
“Vận nước như mây quấn, phải giữ gìn đất nước như thế quấn của dây mây. Tức là một sợi dây mây dù có dẻo dai nhưng vẫn có khả năng đứt và gãy nếu biết cách tác động và bẻ. Thế nhưng nhiều dây mây tạo thành bó thì lại khác, lúc này nó sẽ trở nên chắc chắn hơn. Như thế khó có sức mạnh nào mà bẻ gãy. Trăm họ sẽ đồng lòng, hướng về vua khi người coi ý nghiện của dân như của mình”.
Tức là việc có muốn thành hay không phải giải quyết vấn đề xung đột nội bộ. Rồi liên kết nhân lại với nhau biến nó thành bó mây. Ngoài ra lời bài thơ còn chính là điều nhà thơ muốn khẳng định: Muốn đất nước yên bình người làm vua được coi là thiên tử phải biết cách áp dụng phương pháp chính xác. Đặc biệt phải biết tu dưỡng vô vi ở triều đình, phải cẩn thận không được kiêu ngạo.
Chỉ có như thế người dân mới đồng lòng tin tưởng, vua mới biểu tượng cho đế chế, đứng trên cả bạn người.
Bài thơ chỉ có 4 câu với tối đa 20 chữ nhưng lại chất chứa hàm ý của một tư tưởng vô cùng vĩ mô. Mọi sự diễn đạt với hình thức vô cùng giản dị nhưng triều Lê khi ấy không làm được mong ước ấy. Có lẽ do đó mà triều đình lê chỉ tồn tại trong thời gian ngắn.
Từ xa xưa đã có câu nói: những người cầm quyền, chèo lái cả một con thuyền mà mà làm việc trái với luân thường đạo lý. Đặc biệt có hành vi vô đạo khiến nhân dân lầm than, ngoại bang lúc nào cũng mang tâm thế đô hộ.
Như vậy, Lamsao đã cùng bạn hiểu rõ hơn về Quốc tộ như đằng lạc là gì? Tìm hiểu chi tiết ý nghĩa bài thơ. Bạn có cảm nhận riêng gì về bài thơ này không? Chia sẻ thêm cho mọi người cùng biết nhé.
