Kiến Thức

Ẩn dụ là gì? Hoán dụ là gì? Cho ví dụ 2021?

Khi làm dạng bài tập về các biện pháp tu từ, ẩn dụ và hoán dụ có nhiều điểm giống và khác nhau mà khá nhiều bạn học sinh vẫn thường nhầm lẫn. Những thông tin qua bài viết này, Lamsao sẽ củng cố kiến thức về ẩn dụ là gì? Hoán dụ là gì? Cho ví dụ minh họa và phân biệt dễ hiểu nhé. 

Ẩn dụ là gì? Các hình thức ẩn dụ

Ẩn dụ là một biện pháp tu từ gọi tên sự vật này bằng tên sự vật khác dựa trên mối quan hệ giống nhau (tương đồng) giữa chúng. Tác dụng của biện pháp tu từ ẩn dụ là tăng khả năng gợi hình, gợi cảm. Đồng thời thu hút người đọc người nghe bị hấp dẫn và lôi cuốn hơn. 

Nắm vững khái niệm ẩn dụ là gì để làm dạng bài về biện pháp tư từ
Nắm vững khái niệm ẩn dụ là gì để làm dạng bài về biện pháp tư từ

Hiểu đơn giản, ẩn dụ là một hình thức thay đổi tên gọi sự vật/ sự việc bằng tên sự vật sự việc khác. Giữa chúng có nhiều điểm chung, nét tương đồng với nhau. 

Phép ẩn dụ được thể hiện dưới 4 hình thức như sau:

  • Ẩn dụ hình thức: Người viết sẽ dựa vào các đặc điểm tương đồng, điểm giống nhau giữa các sự vật, sự việc, hiện tượng được nhắc đến. Khi dùng ẩn dụ hình thức cũng là cách để dấu đi một phần nghĩa.
  • Ví dụ: “ Dưới trăng quyên đã gọi hè. Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm bông”. 

Trong câu thơ, “lửa lựu” là một hình ảnh ẩn dụ. Ở đây tác giả dùng hình ảnh lửa để chỉ rõ về màu của quả lưu. Vì màu đỏ của hoa lựu giống màu lửa. 

  • Ẩn dụ cách thức: Thể hiện một vấn đề qua nhiều cách giúp người nói diễn đạt hàm ý câu nói. 
  • Ví dụ: “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”. 

Trong câu thơ, tác giả đã sử dụng phép ẩn dụ cách thức là “kẻ trồng cây” nhằm mục đích chỉ về những người lao động đã có công trong việc tạo ra thành quả. 

  • Ẩn dụ phẩm chất: Là những sự vật, hiện tượng có sự tương đồng hoặc giống nhau về phẩm chất. 
  • Ví dụ: “Người cha mái tóc bạc. Đốt lửa cho anh nằm”

Ở đây, “người cha” là phép ẩn dụ phẩm chất cho hình ảnh Bác Hồ. Bác chăm lo cho từng bữa ăn, giấc ngủ của các chiến sĩ như người cha luôn chăm sóc cho những đứa con. 

  • Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: Là phép ẩn dụ dựa trên các đặc tính riêng biệt, đặc trưng của sự vật. Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác dựa trên sự giống nhau về cảm giác, chuyển đổi từ hình thức cảm giác này sang một hình thái cảm giác khác. 
  • Ví dụ: “Ngoài thềm rơi chiếc lá đa, tiếng rơi rất mỏng như là rơi nghiên”. 

Hoán dụ là gì? Cho ví dụ minh họa

Hoán dụ là biện pháp tu từ gọi tên sự vật, sự việc này bằng tên sự vật, sự việc khác dựa vào mối quan hệ tương cận (gần gũi) giữa chúng. 

Bạn đã hiểu hoán dụ là gì chưa?
Bạn đã hiểu hoán dụ là gì chưa?

Trong tiếng Việt, phép hoán dụ được chia thành 4 loại như sau:

  • Lấy một bộ phận để thay thế cho toàn thể
  • Lấy vật chứa để thay thế cho vật bị chứa
  • Lấy cái cụ thể để thay thế cho cái trừu tượng
  • Lấy dấu hiệu thay thế cho vật mang dấu hiệu. 

Ví dụ: Trong câu thơ ” Áo nâu cùng với áo xanh. Nông thôn cùng với thị thành đứng lên” thuộc loại hoán dụ lấy một bộ phận để chỉ cái toàn thể.
Cụ thể, hình ảnh “áo nâu”, để chỉ về người nông dân, “áo xanh” chỉ người công nhân. Họ thuộc bộ phận nhỏ của nông thôn & thành thị.

Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ 

Thực tế, dù đã nắm rõ khái niệm ẩn dụ là gì? hoán dụ là gì? Nhưng vẫn có khá nhiều bạn học sinh vẫn chưa hiểu đúng và bị làm sai về dạng bài tập này. Dưới đây là sự giống, khác nhau về biện pháp tu từ ẩn dụ và hoán dụ. 

Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ
Phân biệt ẩn dụ và hoán dụ

Giống nhau:

  • Đều là biện pháp tu từ được sử dụng với mục đích để tăng tính gợi hình, gợi cảm khi biểu đạt. 
  • Bản chất của ẩn dụ và hoán dụ đều là lấy sự vật, sự việc này để miêu tả sự vật, sự việc khác theo một quy luật liên tưởng. 

Khác nhau: 

  • Biện pháp tu từ ẩn dụ: Dựa trên quan hệ tương đồng, giống nhau như là về hình thức, cách thực hiện, cảm giác hoặc phẩm chất.
  • Biện pháp tu từ hoán dụ: Dựa trên quan hệ tương đương và cụ thể như cái bộ phận, cái toàn thể, vật chứa đựng, vật bị chứa đựng, dấu hiệu của sự vật…. 

Việc nắm vững khái niệm ẩn dụ là gì? hoán dụ là gì sẽ giúp chúng ta hiểu và sử dụng tiếng Việt linh hoạt và giàu cảm xúc hơn. Đừng ngần ngại, có câu hỏi hay bài tập nào về chủ đề này hãy để lại câu hỏi dưới bài viết để được Lamsao hỗ trợ giải đáp cho bạn nhé.

5/5 - (3 bình chọn)

An Nhiên

Xin chào các bạn, mình là tác giả của Làm Sao.vn. Là một người thích viết, thích chia sẻ, mình muốn xây dựng một cộng đồng chia sẻ kiến thức. Mình rất mong có sự giúp sức của các bạn để hiện thực hóa ý tưởng này.

Related Articles

Back to top button